Distopya kelime anlamı (anti-ütopya) Yunanca dystopia olarak kullanılmaktadır. Distopya, çoğunlukla ütopik (aslında olmayan, tasarlanmış ideal toplum) bir toplum anlayışının karşı görüşünü tanımlamak için kullanılır. Kelime ilk defa John Stuart Mill tarafından kullanılmıştır. Filozofun Yunanca bilgisi göz önüne alınırsa, kelimeyi “ütopyanın tersi” olarak değil, “kötü bir yer” anlamında kullandığı anlaşılır.
Yunanca bir ön-takı olan dys/dis, “kötü”, “hastalıklı” ya da “anormal” anlamını taşır. ou takısı ise “yok”, “değil” anlamını taşır ki, ütopya (outopia) Yunanca’da “olmayan yer” demektir. Aslında ütopya, “güzel yer” anlamına gelen Eutopia ‘ya bir gönderme yapar (eu öntakısı “iyi, güzel” anlamı katar). Yani distopya ile ütopya, dysphoria ile euphoria ‘nın birbiriyle karşıt olduğu gibi karşıt değildir.
Distopik toplumlar özellikle konusu kitaplarda çok sık kullanılmaktadır. Örneklendirecek olunursa George Orwell’ın Bin Dokuz Yüz Seksen Dört ve Aldous Huxley’in Cesur Yeni Dünya adlı romanlarıdır.
Distopik dünya ne anlama geliyor?
Gerçekleşmesi mümkün olmayan, çarpıcı, ilginç ya da tasarı bir dünya olarak ifade edilebilir.
Distopik konulu filmler
- Metropolis − Fritz Lang’ın çektiği sessiz bilimkurgu filmi.
- Son Umut − Alfonso Cuarón’un çektiği futuristik film
- FAQ: Frequently Asked Questions − Carlos Atanes’un çektiği futuristik film
- Bıçak Sırtı − Ridley Scott
- İsyan − Kurt Wimmer
- Brazil − Terry Gilliam’ın 1985 tarihli filmi
- Vampir İmparatorluğu − Spierig kardeşler tarafından 2009 yapımı Amerikan vampir bilimkurgu filmi
- V for Vendetta − Wachowski kardeşler tarafından 2005 yapımı Amerikan bilimkurgu filmi
- Ergo Proxy − Şukou Murase tarafından 2006 yapımı Japon animesi.
- The Lobster − Yorgos Lanthimos tarafından 2015 yapımı – Colin Farrell’in başrolde oynadığı film.
- Squid Game – 2021 yapımı Hwang Dong-Hyuk tarafından yönetilen film.
Distopik konulu romanlar
- Labirent – James Dashner
- Efendi Uyanıyor − H.G.Wells
- Biz − Yevgeniy İvanoviç Zamyatin
- Bin Dokuz Yüz Seksen Dört − George Orwell
- Ben − Ayn Rand
- Cesur Yeni Dünya − Aldous Huxley
- Fahrenheit 451 − Ray Bradbury
- Damızlık Kızın Öyküsü − Margaret Atwood
- Demir Ökçe − Jack London
- Açlık Oyunları − Suzanne Collins
- Uyandığında − Hillary Jordan
- Uyumsuz − Veronica Roth
- Swastika Geceleri − Katharine Burdekin
- Hayvan Çiftliği − George Orwell
- Karanlık Zihinler − Alexandra Bracken
- Son Ada − Zülfü Livaneli
- Lanark − Alasdair Gray