Bozkır Arslanı Celaleddin dizisinin yayın hayatına başlamasıyla Türkiye’de ve Özbekistan’da Harzemşahlar’a duyulan ilgi her geçen artıyor. Harzemşahlar hakkında çeşitli araştırmalarda bulunan kullanıcılar ise bu Türk Devleti hakkında bilgi edinmek istiyor. Peki Harzemşahlar hangi Türk boyundan? Harzemşahların mensup olduğu Türk boyu hangisidir?
Abdülkerim Özaydın’a göre, Harezmşahların atası olarak kabul edilen, ailenin ilk bilinen mensubu olan Anuş Tegin’in Türk olduğuna dair herhangi bir şüphe bulunmamaktadır. Bazı araştırmacılar İran edebiyatında Harezm ülkesinin ve etrafındaki şehirlerin bolca işlenmesi sebebiyle bölgeyi Farslılara dayandırmıştır. Bu iddia Harezm adının etimolojik kökenini Farsça olarak tespit eden dil bilimcilerin açıklamaları doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Ancak gerek tarihsel bölgedeki bu isimlendirme, gerekse de diğer şehirlerin Farsça konulan isimlerle anılması Harezmşahların İran kökenli olduğuna delil teşkil etmemektedir.
Harzemşahlar Orta Asya’da kurulmuş Türk kökenli bir hanedan devletiydi. Harzemşah hanedanının bilinen ilk atası ise Kutbüddin Muhammed’in babası olan Anuş Tegin’dir. Anuş Tegin’in hangi Türk boyuna mensup olduğu bilimsel olarak tespit edilememiştir. Ancak onun, Garcaî lakabından Garcistanlı olduğu anlaşılmaktadır.
- Moğollar Harezm ülkesini nasıl fethetti? Cengiz Han’ın Harzemşahlar Seferi (1219-1221)
- Otrar Olayı nedir? Ne zaman meydana gelmiştir?
Günümüzde kabaca Afganistan’ın Badgis Eyaleti sınırları içerisinde yer alan Garcistan orta çağlarda önemli bir tarihî bölge olarak bilinmekteydi. Garcistan’ın batısında Herat, doğusunda Bamyan, kuzeyinde Morghab nehri ve güneyinde ise Gazne bulunuyordu.
Harzemşahlar hangi Türk boyuna mensuptur?
Tarihçiler tarafından yapılan araştırmalarda Harzemşahların hangi Türk boyuna mensup olduğu tespit edilememiştir. Kaynaklarda Anuş Tegin’in eskiden Garcistanlı bir köle olduğu ifade edilmiştir. Büyük Selçuklu emirlerinden biri olan Bilge Tegin, Garcistan’da onu satın alarak saray hizmetine almış, Anuş Tegin zekası ve dirayetiyle sıyrılarak Selçuklu aristokratlarının dikkatini çekmiştir.
Zamanla taştdârlık mevkisine kadar yükselen Anuş Tegin, yedinüddin (dinin eli) lakabına layık görülmüştür. Bazı kaynaklarda Anuş Tegin için şıhne ifadesi kullanılmıştır ki bu tabir hanedan üyesi olmayan valilere verilen sıfattır. Dolayısıyla Anuş Tegin’in kölelik statüsünden gelerek yüksek devlet makamlarına kadar yükseldiği görülmektedir.