Mezistre Yunanistan’ın Mora Yarımadası’nda (günümüzde Peloponnes) yer alan tarihi bir kasabadır. Eski yerleşim yerlerinden biri olan Sparta’nın 5 km batısında yer alır.
Künye
- Yüzölçüm: 21,34 km²
- Rakım: 310 metre
- Bilinen diğer adları: Mistras, Misitra, Mizistre, Mistra
- Bağlı olduğu belediye: Sparta Belediyesi
- Günümüzde bağlı olduğu ülke: Yunanistan
- Daha önce bağlı olduğu devletler: Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Achaea Prensliği, Mora Despotluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Yunan Krallığı
Özet
Mezistre Fatih Sultan Mehmed döneminde, 1460 yılında Osmanlıların eline geçmiştir. 1685’te Venediklilerin Mora’yı işgaline kadar Osmanlıların elinde kalan kasaba, 1715’te Şehid Ali Paşa‘nın gerçekleştirdiği askeri harekat sonucu geri alınmıştır. 1821’de Yunanistan bağımsızlığını ilan etmiş, Mezistre de yeni kurulan Yunan Krallığı‘nın parçası olmuştur.
Tarih
Frenkler (Latinler) Dönemi
Mezistre Achaea Prensliği’ne 1249-1261 yılları arasında başkentlik yapmıştır. Şehrinin batısındaki yüksek dağda eski bir orta çağ kalesi olan ve 1249 yılında deniz seviyesinden 620 metre yüksek bir konuma inşa edilen Villehardouin Kalesi bulunur. Sparta’ya bakan bu kale Ahaya (Achaia) Prensi Villehardouinlu II. William tarafından inşa edilmiştir. Villehardouin Kalesi, çevresindeki geniş ovayı Taygetus Dağlarında yaşayan Slavlardan korumak için inşa edilmiştir. (Kalopissi-Verdi, s. 224)
Bizans Dönemi (1261-1460)
Mezistre, 1259 yılında Pelagonia savaşında Bizanslılar tarafından ele geçirilen II. William‘ın serbest bırakılması için fidye olarak güney Mora’daki diğer üç kaleyle birlikte Michael VIII Palaiologos‘a (1261-82) teslim edilmiştir. Bizanslılar Mezistre’deki varlıklarını güçlendirerek bölgedeki askeri gücü pekiştirdiler. Bizans askerî valileri burayı bir üs olarak kullanmaktan çekinmediler. 1348’de Mezistre, Mora Despotluğu‘nun başkenti oldu. Mora Despotları, Mezistre’ye Bizans üslubunda kiliseler inşa ettiler. Bu kiliseler başlıca şu şekilde sıralanmaktadır:
- Hagioi Theodoroi (y.t. 1290-1295)
- Hodegetria (y.t. 1310)
- Hagia Sophia (y.t. 1350-1365)
- Peribleptos (14’üncü yüzyılın üçüncü çeyreği),
- Evangelistria (14’üncü yüzyıl sonları ve 15’inci yüzyıl başları)
- Pantanassa (y.t. 1430)
Mezistre’nin mimarisi Konstantinopolis’te de (İstanbul’da) kullanılan Helladik anlayışı yansıtır. Örneğin kiliseler için yapılan resimler İstanbul’daki yapıların eklektisizm ve nitelik anlayışlarıyla örtüşüyor.
Mezistre’ye ait drone çekimleri için aşağıdaki video’ya göz atabilirsiniz:
Birinci Osmanlı Dönemi (1460-1685)
Mezistre Fatih Sultan Mehmed’in ikinci Mora harekatı sırasında, 30 Mayıs 1460 tarihinde Osmanlılara teslim olmuştur. Zarar görmeden teslim alınan şehir, dört yıl sonra Sigismundo Malatesta kumandası altında 2000 kişilik bir askeri birlik tarafından saldırıya uğramıştır. Venediklilerin bu başarısız teşebbüsü sonrası Mezistre’nin Osmanlıların hakimiyetinde kalacağı kesinleşti.
1685’te Venediklilerin Mora’yı işgaline kadar Mezistre Osmanlıların denetiminde kalmıştır.
Popüler Kültür
Mezistre Mora Yarımadası’nın tarihinde önemli yer işgal eder. Unesco tarafından ‘Mora’nın Harikası’ olarak adlandırılan Mezistre 1989 yılında koruma altına alınmıştır.
- Mezistre hakkında daha fazla bilgi edinmek için burayı tıklayın.
İlgili Maddeler
Kaynakça
- Kiel, M., (2004). “Mezistre”, TDV İslâm Ansiklopedisi 15.06.2021 tarihinde erişildi https://islamansiklopedisi.org.tr/mezistre
- Kalopissi-Verti, S., (2013), “Mistra. A Fortified Late Byzantine Settlement”, Heaven and Earth. Cities and Countryside in Byzantine Greece içinde, ss. 224-239. (Academia)
- Savvides, A., (2012) “Mezistre”, Encyclopaedia of Islam, Second Edition içinde düz. P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Consulted online on 15 June 2021 <http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_8825>