Oturma İzni Başvurusunun Reddi
Her yabancı ülkemizde vize süresinin dışında kalmak istediği süre boyunca oturma izni ya da diğer adıyla ikamet izni almak zorundadır. Aksi halde ülkemizde kaçak konumda bulunduğundan her an sınır dışı edilme tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Ancak oturma izni her başvuran yabancı tarafından rahatlıkla alınabilen bir şey değildir. Uyulması gereken prosedürler, yabancının özellikleri ve hazırlanması gereken bazı evraklar mevcuttur. Başvurunun reddedilmesi halinde ise yabancı kişi bazı hukuki yollara başvurarak hakkını aramaya devam edebilmektedir.
Oturma İzni Nedir?
Oturma izni, yabancının vize süresi haricinde, vize muafiyeti tanındığı haller dışında veya 90 günden fazla ülkemizde kalmak istemesi halinde alınması gereken zorunlu bir izindir. İznin kabul edilmesi halinde ise yabancı hemen kullanmalıdır. 6 ay süresince kullanılmaya başlanmayan oturma izinleri geçersiz olmaktadır. Bazı kişilerin ise oturma izni almasına gerek bulunmamaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır;
- Vatansız kişi kimlik belgesi bulunan kişiler,
- Ülkemizde görevli olan diplomat ve konsoloslar, bunların aileleri ve memurları ile memurlarının aileleri,
- Uluslararası kuruluşların ülkemizdeki temsilciliklerinde çalışan kişiler,
- Ülkemizin taraf olduğu anlaşmalarla oturma izninden muaf tutulan kişilerdir.
Oturma izni başvuruları, yabancının vatandaşı olduğu ülkedeki konsolosluğa ya da ülkemizdeki konsolosluklara yapılabilmektedir. Ayrıca ülkemizde istisnai olarak valiliğe de yapıldığı durumlar vardır. Bu durumlardan bazıları şunlardır;
- Mahkemelerin ya da kamu kurumlarının kararları ve ya talepleri olması halinde,
- Yabancının ülkemizden ayrılmamasının mümkün olmadığı hallerde,
- Uzun dönem oturma izinlerinde,
- Öğrenci oturma izinlerinde,
- İnsani ikamet izinlerinde,
- İnsan kaçakçılığı mağduru olanların oturma izinlerinde,
- Aile oturma izninden kısa dönem oturma iznine geçiş hallerinde,
- Ülkemizde oturma izni bulunan anne ya da babanın ülkemizde doğan çocukları için oturma izni başvurularında,
- Ülkemizde üniversite eğitimini tamamlamasının ardından kısa dönem oturma iznine yapılacak başvurularda,
- Geçerli bir oturma izni almasına neden olan sebeplerin tükenmesi ya da değişikliğe uğramasının ardından yabancının yeni kalma nedenine uygun oturma izni başvurularında.
Ayrıca oturma izni başvurularında yabancıların oturma izni istedikleri süreden 60 gün daha uzun süreli pasaport ya da bunun yerine geçen belgeye sahip olmaları gerekmektedir. İlgili olan diğer belgelerle birlikte yabancının yaptığı başvuru, konsolosluklara yapıldı ise konsoloslukların görüşler ile Göç İdaresi tarafından en geç 90 gün içerisinde olumlu ya da olumsuz sonuçlandırılmaktadır.
Yabancının eksik belgelerle yaptığı başvurular ise yabancının gerekli belgeleri tamamlamasına kadar ertelenmektedir. Ayrıca Göç İdaresi’nin verdiği karar olumlu ya da olumsuz olması fark etmeksizin yabancıya tebliğ edilmektedir.
Bunlarla birlikte oturma izinleri ilgili valilikler tarafından uzatılabilir. Ancak uzatma işlemleri oturma izninin süresi dolmadan en az 60 gün önce yapılmalıdır.
Reddedilmesi Durumunda Başvurulabilecek Hukuki Yollar
Oturma izni başvuruları Göç İdaresi tarafından en geç 90 gün içerisinde olumlu sonuçlanabileceği gibi olumsuz da sonuçlanabilir. Ancak Göç idaresi tarafından ne karar verilirse verilsin öncelikli olarak yabancıya tebliğ edilecektir.
Aslında bu da kimi durumda en zor ve en zaman alan kısım olabilir. Zira kişi bu süre zarfında yurt dışında bulunabileceğinden ilgili başvuru şartları ve mesafelerin uzunluğu tebliğ edilme süresini ve hak arama süresini de uzatabilir. Bu durumda yabancı açısından en iyi yol, ya avukat yardımı alarak tebliğ işlemlerin ona yapılmasını sağlamak ya da ülkemizde bir yasal temsilci atayıp ona tebliğ yapılmasını sağlamaktır.
Oturma izni başvurusu reddi kararının tebliği halinde ret sebebi eksik belgeye dayanmakta ise belgelerin tamamlanması ile verilen karar olumlu hale gelebilir. Ancak esastan reddi halinde itiraz kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde ilgili idare mahkemesinde iptal davası açarak kararın iptalini talep edebilir.
Belirtmemiz gerekir ki bu davada yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Bu şekilde dava sonuçlanıncaya kadar verilen karar iptal edilmiş gibi sayılarak dava sonuçlanıncaya kadar da ülkemizde oturma izni sağlanabilir. Eğer iptal davası da olumsuz sonuçlanırsa kararın Danıştay’a taşınma imkanı da vardır. Yani bu sürecin doğru bir şekilde takip edilmesi halinde oturma izni başvurusunun reddi kararı iptal olabilir ve yabancı kişinin mağduriyeti giderilebilir. Tabii ki en sağlıklısı bu sürecin avukat yardımı alınarak takip edilmesidir.