Vücudun çeşitli yerlerinde belirebilen, kısa süre içinde kabaran ve kaybolan, bazen de aylarca sürebilen kaşıntılı ve kızarık döküntüler. Kurdeşene, tıp dilinde “ürtiker” ismi verilmektedir. Kurdeşen, allerjik olabildiği gibi, bedenin değişik reaksiyon mekanizmalarıyla da ortaya çıkan bir aşırı hassasiyet hâlidir. Oldukça sık rastlanan bir hastalıktır.
Ürtiker (urticaria) yani halk arasında daha çok bilinen ismiyle kurdeşen; deriden kabarık, kızarık ve kaşıntılı döküntüler ile karakterize bir cilt hastalığıdır. Hastalığın tanısı dermatolojik muayene ile konulmaktadır. Döküntülerin en önemli özelliği kaşınması, kızarması ve genellikle 24 saat içerisinde kendiliğinden kaybolmasıdır. Ürtiker, yüz dahil tüm vücutta görülebilir. Bulaşıcı özellik göstermemektedir.[1]
Kurdeşenin çeşitli sebepleri vardır: Çuha çiçeği ve ısırgan otunun deriye teması, böcek ısırmaları, sıcak, soğuk, sürtünme tahrişi veya vurma, çarpma tazyiki, polenler, tozlar ve buharların solunum yoluyla alınması, bazı ilâçlar, kan nakli, serum ve aşılar, bazı kimyevî maddeler, deterjanlar, kanser hücrelerinin parçalanma ürünleri, hormon ilâçları, enfeksiyonlar ve psikolojik dengesizlikler, mide-barsak bozuklukları, mantarlar ve özellikle tenya, solucan gibi parazitler, kurdeşene sebebiyet vermektedirler.
https://www.youtube.com/watch?v=LVROHUnAOqc
Belirtileri
- Dudaklar, göz çevresi ve genital bölge dahil olmak üzere vücudun her yerinde ten rengi ya da kırmızı renkte kabarcıklar çıkması
- Kaşınma isteği
- Dudak ve göz kapaklarında şişme
Kronik kurdeşenin belirtileri ve semptomları arasında en yaygın olanı, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilecek kızarık veya cilt renginde lekelerdir. Bunun yanı sıra boyutları değişiklik gösteren, gün içerisinde belirip kaybolan kabarıklıklar ile oldukça sert kaşınma da bir diğer belirtidir.[2]
Sebep ne olursa olsun, meydana geliş mekanizması; derideki bazı özel hücrelerden (mast hücreleri) histamin, bradikinin, sera- tonin gibi maddelerin salınıp, mevzî ödem gelişmesidir.
Döküntülerin rengi açık kırmızı veya alacalı olabilir. Kaşıntı ve yanma yanında hafif ateş m ü şah ad e ed ileb ilir. Nadiren döküntüler ağız, dil ve gırtlakta da yerleşerek ses kısıklığına, nefes darlığına ve hatta ölüme bile yol açabilirler.
Tedavinin esası, kurdeşeni meydana getiren sebebi bulup ortadan kaldırmaktır. Kurdeşenli hastaya kuvvetli müshil verilerek barsaklar boşaltılır. Ses kısıklığı olan durumlarda adrenalin kullanılır. Diğer durumlarda antihistaminikler verilir, döküntüler için de kaşıntı giderici losyon veya solüsyonlar tavsiye edilir.
Kaynakça
[1] Ürtiker (Kurdeşen) nedir? (n.d.). Memorial. https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/urtiker-kurdesen-nedir
[2] Kurdeşen. (n.d.). Acıbadem. Retrieved April 1, 2021, from https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/kurdesen/