Boethius veya tam adıyla Anicius Manlius Torquatus Severinus Boethius (Türkçe okunuşu: Boetyus), Ostrogot hükümdarı Büyük Theodoric zamanında yaşamış bir filozoftur. Neoplatonist ve Stoacı fikirlerden etkilenmiştir. Milâttan sonra 475-77 yıllarında doğduğu ve 526 yılında idam edildiği tahmin edilmektedir.
En Çok Sorulan Sorular
- Boethius ne zaman, hangi dönemde yaşamıştır?
- Boethius nerede eğitim gördü?
- Boethius neden idam edildi?
- Boethius hangi kitapları yazmıştır?
- Boethius’un Felsefenin Tesellisi kitabı ne zaman yazılmıştır?
Konstantinopolis’te klasik bir eğitim gördü. Boethius’un imtiyazlı toplumsal konumu, ona tam anlamıyla Yunanca öğretilmesini sağlıyordu ve kalan iki (Platonik) felsefe okulunun bulunduğu Atina ya da İskenderiye’ye seyahat etmesi pek olası olmasa da, Boethius, şimdiye kadar yapılmış olan klasik çalışmaların büyük bir kısmına hakimdi.
Embed from Getty ImagesDaha önce Aristoteles’in mantık eserlerini Latince’ye çevirmiş, bunlara şerhler ve mantık ders kitapları yazmıştı. Mantık eğitimini zamanın teolojik tartışmalarına katkıda bulunmak için kullanmıştı. Orta Çağ’da son derece etkili olacak tüm bu yazılar, Porphyry ve Lamblichus gibi Yunan Neoplatonistlerinin düşüncelerinden geniş ölçüde faydalandı. Ancak araştırmacılar Boethius’un sadece çeviriler yapan bir aracı değil, aynı zamanda bağımsız bir düşünür olduğuna inanıyorlar. Bununla birlikte felsefi özgünlüğe çok az ağırlık veren bir gelenek içinde çalıştığını belirtiyorlar.
MS 510’da imparatorluk konsolosu olarak hizmet etmek için akademik kariyerine ara verdiğinde Aristoteles ve Platon’un eserlerini tercüme etmeye karar verdi. Ancak dönemin siyasal gücü Konstantinopolis’e kaydığı için İtalyan imparatoru zayıf kaldı. Boethius, Konstantinopolis yetkilileriyle müşterek bir komplo içine girmekle suçlandıktan sonra hapsedildi ve ardından 524 ile 526 yılları arasında idam edildi.
Yazıları daha sonraki birçok entelektüel tarafından dolaştırıldığı ve takdir edildiği için, Boethius ortaçağ düşüncesinin öncüsü ve erken Orta Çağ döneminin kurucusu olarak anılmıştır.
Kitapları
De consolatione philosophiae
Felsefenin Tesellesi olarak Türkçe’ye tercüme edilen bu eser Boethius tarafından 523 yılında tamamlandı. Ortaçağ ve erken Rönesans Hristiyanlığı üzerine Batı dünyasındaki en önemli ve etkili eser olarak kabul gören Felsefenin Tesellisi, Klasik Dönem’in son büyük batı eseri olarak tanımlanmıştır. Kitap Boethius’un ihanet suçundan yargılanmayı ve nihai olarak infazı beklerken hizmet ettiği bir yıllık hapis cezası sırasında kaleme alınmıştır.
Kaynaklar
- Whitters, Mark F. “Boethius”, Encyclopedia of World History içinde, I. Cilt, New York: 2008, s. 52.
- Marenbon, J. (2021). Anicius Manlius Severinus Boethius (Stanford Encyclopedia of Philosophy). Stanford.edu. https://plato.stanford.edu/entries/boethius/
Taranması Gereken Kaynaklar
- Green, Richard H. The Consolation of Philosophy: Boethius. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, 1962.