1973 petrol krizi, veya birinci petrol krizi, Ekim 1973’te Suudi Arabistan liderliğindeki Arap Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OAPEC) üyelerinin petrol ambargosu ilan etmesiyle başladı. Ambargo, Yom Kippur Savaşı sırasında İsrail’i destekleyen ülkeleri hedef aldı. Mart 1974’te ambargo sona erdi.
1973 Arap-İsrail Savaşı sırasında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) Arap üyeleri, ABD’nin İsrail ordusunu yeniden tedarik etme ve savaş sonrası barışta avantaj sağlama kararına misilleme olarak ABD’ye ambargo uyguladı. Arap OPEC üyeleri, ambargoyu Hollanda, Portekiz ve Güney Afrika dahil İsrail’i destekleyen diğer ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletti. Ambargo, hem hedeflenen ülkelere petrol ihracatını yasakladı hem de petrol üretiminde kesintileri de beraberinde getirdi. Petrol üreticisi ülkeler ve petrol şirketleri arasında birkaç yıldır devam eden müzakereler, ambargonun etkilerini şiddetlendiren onlarca yıllık fiyatlandırma sistemini istikrarsızlaştırmıştı.
1973’te petrol ihraç eden birliği üye devletler başta körfez ülkeleri olmak üzere Irak, Cezayir ve Libya’ydı. Mısır, Suriye ve Fas gibi Arap ülkelerinde petrol üretimi yoktu.
Dünya Genelinde Etkileri
1973 Petrol Ambargosu, artan bir şekilde yabancı petrole bağımlı hale gelen ABD ekonomisini şiddetli bir şekilde zorladı. Başkan Richard M. Nixon yönetiminin ambargoyu sona erdirme çabaları, küresel mali güç dengesinde petrol üreten devletlere yönelik karmaşık bir kaymaya işaret etti ve ABD’nin uzun vadeli dışa bağımlılıktan kaynaklanan dış politika zorluklarını ele alma girişimlerini tetikledi.
1973’te OPEC, yabancı petrol şirketlerinin fiyatları artırmasını ve yerel yan kuruluşlarına daha fazla gelir payı bırakmasını talep etmişti. Nisan ayında Nixon yönetimi, ABD’nin petrol ithalatına karşı kırılganlığını azaltmak ve ülke çapındaki yakıt kıtlığının yükünü hafifletmek için yerli üretimi artırmaya yönelik yeni bir enerji stratejisi duyurdu.
Kaynakça
Milestones: 1969–1976 – Office of the Historian. (2021). State.gov. https://history.state.gov/milestones/1969-1976/oil-embargo
Wikipedia Contributors. (2021, December 28). 1973 oil crisis. Wikipedia; Wikimedia Foundation. https://en.wikipedia.org/wiki/1973_oil_crisis
(20 Mart, 2020). لعنة أوبك.. إليك ما حدث للعالم عندما انهارت أسعار النفط كما يحدث الآن